TSUE o przedawnieniu roszczeń banku oraz prawie zatrzymania

W dniu 14 grudnia 2023 r. Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej wypowiedział się w sprawie o sygnaturze C-28/22. Jest to kolejne korzystne dla frankowiczów stanowisko. Wyrok TSUE stanowił odpowiedź na pytania prejudycjalne zadane przez Sąd Okręgowy w Warszawie.

Przedawnienie roszczeń banku

W wydanym wyroku TSUE stwierdził, że termin przedawnienia roszczeń banku nie może rozpoczynać się w momencie, w którym umowa kredytowa staje się trwale bezskuteczna, podczas gdy przedawnienie dla konsumenta biegnie od momentu wcześniejszego, to jest od momentu, gdy dowiedział się on o nieuczciwych warunkach umowy. Gdyby bieg przedawnienia roszczeń konsumenta w związku z nieważnością umowy kredytu rozpoczynał się wcześniej niż w przypadku roszczeń banku, prowadziłoby to do asymetrii mogącej naruszać ochronę konsumenta przewidzianą przepisami prawa. Należy jednak zaznaczyć, że Trybunał nie wskazał od kiedy należy liczyć bieg terminu przedawnienia roszczeń banku.

Prawo zatrzymania

W wyroku z dnia 14 grudnia 2023 r. TSUE wypowiedział się w jeszcze jednej bardzo ważnej kwestii. Trybunał nie zakwestionował co do zasady samego zarzutu zatrzymania, ale stwierdził jednoznacznie, że dyrektywa 93/13 stoi na przeszkodzie powoływaniu się przez bank na prawo zatrzymania, jeżeli ograniczałoby to przysługujące konsumentowi prawo do odsetek ustawowych za opóźnienie. Z zarzutem dotyczącym prawa zatrzymania frankowicze mają do czynienia w większości spraw sądowych. Z wydanego wyroku jednoznacznie wynika, że zarzut ten nie może pozbawiać konsumentów prawa do odsetek w jakiejkolwiek części.

Przedsiębiorca nie ma obowiązku sprawdzenia wiedzy konsumenta w przedmiocie skutków usunięcia nieuczciwych warunków umownych

Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej przypomniał także, że sąd krajowy rozpatrujący spór dotyczący dyrektywy 93/13 jest zobowiązany do zbadania z urzędu, czy dane warunki umowne wchodzące w zakres stosowania tej dyrektywy mają nieuczciwy charakter, i przy tej okazji zniwelować brak równowagi między konsumentem a przedsiębiorcą. Jednocześnie TSUE stwierdził, że na przedsiębiorcy, który zawarł umowę kredytu hipotecznego z konsumentem, nie spoczywa obowiązek sprawdzenia, czy konsument ten ma wiedzę o skutkach usunięcia nieuczciwych warunków zawartych w tej umowie lub o niemożności zachowania mocy wiążącej owej umowy w przypadku usunięcia tych warunków.